De aanleiding voor het oprichten van burgerwachten in veel gemeenten in ons land vormde de mislukte poging van de socialistische voorman Pieter Jelles Troelstra in november 1918 om net als in Duitsland de socialistische revolutie uit te roepen. Ze moesten fungeren als een soort hulppolitie, ter assistentie van het wettig gezag bij het handhaven van de openbare orde.

In het aan het Regionaal Archief Dordrecht overgedragen archief van de (voormalige) gemeente Klaaswaal zitten talrijke, in de periode 1918-1920, aan de gemeenten toegezonden circulaires c.a. van hogere overheden over de instelling, organisatie en vormgeving van zogenaamde burgerwachten.
Hoewel deze circulaires ook expliciet aan de gemeente Klaaswaal zijn toegezonden, ontbreken in het archief besluiten van de gemeente zelf hierover. Hierdoor kan niet met zekerheid worden gesteld dat er in Klaaswaal ook daadwerkelijk is overgegaan tot het instellen van een dergelijke burgerwacht. Dat dit wel valt aan te nemen, kan ook worden afgeleid uit het feit dat in de (vergelijkbare Hoeksche Waardse) gemeente Strijen aantoonbaar een burgerwacht is opgericht, die ook decennialang heeft gefunctioneerd (zie de beschrijving aldaar).

De burgerwachten in ons land hebben op last van de Duitse autoriteiten in de loop van juli 1940 hun taken moeten neerleggen en hun wapens, munitie en andere uitrustingsstukken moeten overdragen aan de Duitse militaire autoriteiten.