In den name ons Heeren ende Salichmakers amen.

Op huyden den 31en october 1689 compareerden voor mijn, Hugo van Dijck, open- baer notaris in Dordrecht, d' heer Hermanus Neuspitzer, rector binnen deser stede, ende jouffrouw Barendina van Hoesden, echte man ende vrouw, mijn notaris bekent, den voornoemden heer Hermanus Neuspitzer wat sieckelijck sijnde, maer d' voornoemde jouffrouw Barendina van Hoesden gesont van lichame, doch beyde gaende en staende, haerluyder verstant, redenen ende menorie wel machtich ende volcomentlijck gebruyckende, soo 't selve ons notaris ende getuygen opentlijck gebleecken heeft; dewelcke aenmerckende de broosheyt des tijtelijcken levens, de sekerheyt des doots ende de onseeckere ure van dien ende daeromme voorgenomen hebbende te disponeren van hare goederen, die sij mette doot sullen comen te ontruymen, dewijle Godt de Heere haerluyder tijt ende gelegentheyt daertoe is gevende, bevelende voor al hare onsterffelijcke sielen in de grondeloose barmherticheyt Godts ende hare doode lichamen de Christelijcke begraeffenisse, waermede comende totte voorgenomen dispositie der tijtelijcke goederen;

verclaerde eerst hij testateur - bij al dien hij voor de voornoemde sijne huysvrouwe deser werelt quame ter overlijden - te wille ende begeren, dat in den tijt van een jaer ende ses weecken naer sijn affsterven sal werden beleyt op 't gemeene lants ofte stadts comptoir alhier d' somma van drye duysent caroli guldens, den gulden hier alomme gerekent tot 20 stuyvers 't stuck, welck capitael aldaer eeuwichlijck ende altoos sal moeten blijven staen, sonder immer meer afgelost te mogen werden, met die verdere begeerte, datte jaerlijcxe rente van dien succesivelijck sal werden genoten ende ontfangen bij degeenen, die van sijn testateurs bloede ofte geslachte in den H. theologie sal comen te studeren, sullende dearinne altoos de naeste voor de verdere in grade moeten werden geprefereert ende geen van sijnen geslachte wesende, sal de voornoemde rente genoten werden bij de soonen van de twee onderste preceptoren in der tijt van het voornoemde Latijnsche school alhier in de voors. H. theologie studerende, yder voor de helft, ende d' een ofte d' ander geen soon ofte soonen hebbende studerende alsvoren, bij den anderen alleen ende mede geen wesende, die in de voornoemde H. theologie soude mogen studeren, sal de voornoemde rente moeten oploopen ende augumenteren ter tijt ende wijlen toe daer studenten sullen sijn, die alsvoren in de H. theologie sullen studeren; verkiesende ende eligerende hij testateur tot administrateuren van het voornoemde capitael ende de distributie van de rente van dien in voegen alsvoren, de edele heeren curateurs in der tijt van het voornoemde Latijnsche school binnen deser voors. stede gedienstelijcken versoeckende, dat haer edele den voornoemde last gelieven aen te nemen ende sijn testateurs wil dienaengaende in maniere voren verhaelt te executeren;

wijders maeckt ende prelegateert hij testateur aen sijnen neve Jan Reynier Kelderman Neuspitzer sijn testateurs biblioteecq, met die restrinctie, dat in cas desselfs broeder ende sijn testateurs neve Hermanus Kelderman mede quame te studeren denselven Hermanus Kelderman d' een gerechte helft van de voornoemde bibliotheecq genieten sal, als hem sulcx in dien gevalle mede maeckende ende prelegaterende bij desen; ende d' voornoemde testatrice d' eerstoverledende wesende, verclaerde in dien gevalle gemaeckt ende geprelegateert te hebben bij desen aen hare susters jouffrouwen Catarina van Hoesden ende Margrieta van Hoesden, mitsgaders broeder sr. Hendrick van Hoesden, ofte bij vooraflijvicheyt van imanden van henluyden derselver wettige descendenten bij representatie, yder voor een derde part eens d' somma van drye duysent caroli guldens uut te reycken in den tijt van een jaer ses weecken naer haer testatrice overlijden;

voorts willen ende begeren sij beyde testateuren, datte cleederen - soo van linden als wollen -, juweelen, gout ende silverwerck tot des eerstaflijvigens lijve behoorende terstont naer desselfs afsterven sullen werden genoten bij sijne hiernaer geïnstitueerde erfgenamen, onder die conditie, datte cleederen - soo van linden als wollen -, juweelen, gout ende silverwerck van de voornoemde lancxtlevende naer desselfs overlijden daerentegens sullen werden vooraff genoten bij de erfgenamen van de voornoemde lancxtlevende, sonder dat dienaengaende eenige egalisatie onder de voornoemde haerluyder testateuren respective erfgenamen sal mogen werden gepretendeert, nopende dat de eens cleederen meerder in waerde mochte wesen als d' andere in eeniger maniere, hebben wijders de voornoemde beyde testateuren omme de liefde, affectie ende echtelijcke vruntschap, die sijluyden seyden elckanderen toe te dragen ende voorts uut andere goede redenen ende consideratiën henluyden daertoe porrende ende moverende malcanderen ende d' een den anderen, d' eerstaflijvige de lancxtlevende van henluyden beyden reciproce, over ende wederover, gemaeckt, gegunt ende gelegateert, gelijck sij maecken, gunnen ende legateren bij desen: de jaerlijcxse bladinge, rente, usufructum ende lijfftocht van alle ende iegelijcke henluyder beyder testateuren verdere resterende goederen, 't zij roerende ofte onroerende, actiën, inschulden ende crediten, huysraet, meublen ende imboel, gelt, gout, silver - gemunt ende ongemunt - egeen goederen met allen uutgesondert nochte gereserveert, sulcx de eerstafflijvige van henluyden beyden, die noch eenichsins meerder metter doot ontruymende naerlaten sal, omme alle d' selve goederen bij de voornoemde lancxtlevende in rechter tochte ende lijfftochsrecht beseten, gebruykt ende gepossedeert te werde naer behooren, sijn ofte haer leven lanck geduyrende;

instituerende d' voornoemde eerstaflijvige van hen testateuren in den eygendom van alle d' voornoemde goederen, wesende de eene gerechte helfte des gemeenen boedels tot sijn eenige wettige ende universele erfgenamen, de naeste vrunden ende erfgenamen ab intestato van deselve eerstaflijvige, gelijck oock de lancxtlevende van hen testateuren in den eygendom van alle sijne naer te latene goederen, sijnde de wederhelft des voors. gemeenen boedels, tot desselfs erfgenamen verclaerde geïnstitueert te hebben bij dese met vollen rechten sijne naeste vrunden ende erfgenamen ab intestato; begerende de voors. testateuren, dat representatie onder de voornoemde henne respective geïnstitueerde erfgenamen sal plaets grijpen, in hoeverden grade het oock soude mogen wesen, sullende d' voornoemde erfgenamen van de lancxtlevende van hen testateuren naer desselfs overlijden vorenaff uut haerluyder gemeenen boedel hebben ende genieten eens d' somma van drye duysent caroli guldens tot egalisatie van 't gunt vanwegens d' eerstaflijvige van hen testateuren uut crachte deses bij de voornoemde lancxtlevende uutgereyckt soude mogen wesen ende dit alles onder sulcken expresse conditie ende restrictie nochtans, datte voornoemde lancxtlevende van hen testateuren - soo lange denselven onwederhouwelijckt soude mogen wesen - geensins sal gehouden wesen te leveren eenigen staet ofte inventaris van des eerstaflijvigens naergelatene goederen ofte daervoren te stellen cautie ofte borge, alsoo sij testateuren malcanderen alles goets sijn toevertrouwende bij desen ende derhalven d' voornoemde leverantie van inventaris ende het stellen van cautie wel expresselijcken verbiedende ende interdicerende bij desen ende ofte desniettegenstaende imanden van de voornoemde erfgenamen van de voors.

eerstafflijvige hen daermede nier en vergenoechde, maer d' voornoemde lancxtlevende quame te contringeren tottet leveren van staet ende inventaris, mitsgaders het stellen van cautie door senselven ofte door anderen, directelijck ofte indirectelijck in rechten ofte daerbuyten in eeniger maniere in soodanigen cas, soo verclaerde d' voornoemde eerstaflijvige van hen testateuren alsulcke onwillige ende opposant ofte opposanten geheel ende al onterff ende geëxherideert te hebben bij desen van alle het gunt d' selve andersins uut crachte deses soude mogen comen te genieten, instituerende ofte substituerende daerinne de andere voors. geïnstitueerde erfgenamen deser testamente in alles goetwillichlijcken naercomende ende acquiescerende, maer in gevalle de voornoemde lancxlevende van hen testateuren tot eenigen tijden sichselven soude mogen comen te begeven in anderen houwelijcken state, in soodanige cas de voornoemde lancxtlevende gehouden wesen terstont naer sijnen hertrouwdach te leveren pertinenten staet ende inventaris van de goederen des geheelen boedels, sonder nochtans in dat geval alsmede gehouden te wesen in het stellen van eenige cautie, alsoo sij testateuren malcanderen ende de lancxtlevende van hen beyden - 't zij off hij hertrouwelijckt dan niet dan niet - daervan volcomentlijck sijn ontlastende ende bevrijdende mits desen;

eyntlijck verbieden sij testateuren wel expresselijck, dat eenigen staet ofte inventaris van haer testateuren boedel ende goederen gelevert ofte geëxhibeert werden sal aan de edele heeren weesmeesters deser stede ofte andere plaetsen, daer het sterffhuys van de voors. eerstaflijvige ende de lancxtlevende soude mogen vallen, alsoo sij testateuren de voors. edele heeren weesmeesters, soowel in 't regart van de voors. eerstaflijvige, excluderen ende uut te sluyten bij desen, behoudens nochtans d' eerwaerdicheyt derselver,

willende ende begerende dat dese haere dispositie naer haeren overlijden achter- volght werden ende effect sorteren sal, 't zij als testament, codicille, donatie ofte andersins, soo 't selve naer rechten alderbest bestaen kan, niettegenstaende eenige solemniteyten in desen mochten sijn geomitteert, versoeckende etc.

Aldus gedaen ende gepasseert binnen Dordrecht voornoemt, ter presentie van Lambert van Hesta ende Leendert van der Roer, borgers alhier, als getuygen versocht. den testateur verclaerde vermits de indispositie in sijn hant onmogelijck niet te connen onderteyckenen, gelijck sulcx mij notario oock gebleken is.

(get.) Lammert van Hessta

(get.) Leendert van de Roer

Mij t' oirconde

(get.) H. van Dijck, notarius publicus

1689

Nota

Voor memorie van mijn notario dient, datten testateur even voor 't passeren versocht heeft een pen, omme te proberen off hij soude connen onderteyckenen ende hem daerop een pen in de hant gevende ende sulcx proberende, conde niet een eenige letter, ja nauwelijcx een streepie, maecken, 't welck ick wel ende perfectelijk hebbe gesien, soodat hem onmogelijck was dit testament te onder teyckenen.