109 Doopsgezinde Gemeente van Dordrecht
109
Doopsgezinde Gemeente van Dordrecht
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 10-11-2024
241 beschreven archiefstukken
Inleiding
Eigenlijk zijn in deze inventaris twee archieven beschreven, die echter zijn samengevoegd in één doorlopende nummering, aangezien de besturen ze ook als een geheel hebben beschouwd en bewaard. Dit kwam mede, doordat de personen voor een deel dezelfde waren gebleven en de tijdsruimte tussen de ene en de andere gemeente zo gering was. De ene gemeente is opgericht op 18 december 1861 en noemde zich de gereconstitueerde Doopsgezinde Gemeente te Dordrecht. Haar bewaard gebleven administratie reikt tot 1883. Zij is niet opgeheven, maar, bloedarm als zij van meet af was, zonder gerucht ingeslapen. Op 13 december 1995 werd opnieuw een Doopsgezinde Gemeente gesticht. Blijkbaar hadden zich nu meer Doopsgezinden zich in Dordrecht gevestigd. Men verwachtte ook overgangen van modernen uit de Nederlands-Hervormde Gemeente naar deze Doopsgezinde van, op een enkele uitzondering na, vrij vrijzinnige signatuur. Ofschoon deze overgangen zeker niet talrijk zijn geweest - heel spoedig werd ook een Remonstrantse Gemeente in Dordrecht gesticht - bleek de nieuwe gemeente levensvatbaar, al telde zij tot nu toe nooit meer dan 175 leden.
Al noemden de broeders van 1861 de gemeente gereconstitueerd, deze had in feite niets te maken met de constitutie van de oude gemeente, die nog dagtekende van de tijd van de vervolging in de zestiende eeuw. Deze bestond in 1861 nog wel, doch bestond toen al sinds jaren uit slechts één lid, koster A. Karsdorp. Dit enige lid was Gemeente en Diaconie (Kerkenraad) tegelijk en kon dus over de goederen beschikken en ook toegezonden attestaties van lidmaatschap weigeren, dankzij de volstrekte autonomie van de Doopsgezinde gemeenten. Het spreekt vanzelf, dat deze man ook het oude archief niet doorgaf aan de gereconstitueerde gemeente. Maar gelukkig vernietigde hij het niet, althans niet alles. Hij schonk het aan de stad, die het in haar archiefbewaarplaats ondergebracht heeft. Het geringe aantal archivalia is niet in een aparte inventaris beschreven, maar zijn opgenomen in de inventaris op archiefnummer 3, inventarisnummer 4788-4792. Het archief van de gereconstitueerde gemeente is onvolledig. Er schijnt van enige orde in de administratie geen sprake te zijn geweest. Het lijkt wel of het slechts een persoonlijke zaak betrof van enkele Doopsgezinden die zich in Dordrecht hadden gevestigd. Maar dit was stellig niet de bedoeling. Zij wilden de oude gemeente reconstitueren. Het archief van de nieuwe gemeente is betrekkelijk systematisch en tamelijk volledig bewaard.
Hier zij nog aangetekend, dat de Gemeente bij haar oprichting in 1895 volgens de toentertijd aan het Ministerie van justitie heersende leer geen kerkgenootschap kon zijn doch slechts een vereniging in de zin van de Wet van 22 april 1855 en dat zij dus om rechtspersoonlijkheid te bezitten koninklijke goedkeuring voor haar statuten behoefde. Het standpunt dat nieuw opgerichte kerkgenootschappen vielen onder de Wet van 1855 is echter door het ministerie verlaten. Op 8 mei 1954 besloten de leden de vereniging te ontbinden en op te richten het kerkgenootschap 'De Doopsgezinde Gemeente van Dordrecht', dat als zodanig rechtspersoonlijkheid bezit.
laatste wijziging 10-11-2024
241 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 10-11-2024
241 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1793 - 2019
Auteur:
A. Mulder en W.M. Koole (2018)
Omvang:
4 meter
Licentie:
Titel inventaris:
Doopsgezinde Gemeente van Dordrecht
Categorie:
laatste wijziging 10-11-2024
241 beschreven archiefstukken