Daar waar nu een plein rond het standbeeld van Ary Scheffer is ingericht als terras voor dorstige bezoekers of inwoners, stonden nog niet zo lang geleden auto’s geparkeerd en werd op vrijdag en zaterdag markt gehouden. Nog langer geleden zag het eruit zoals hier weergegeven door Aart Schouman in 1744.
Ooit was er niet meer dan een smalle brug, de Tolbrug, die de beide Dordtse stadsdelen, Land- en Poortzijde aan weerszijden van de Oude Haven, met elkaar verbond. In 1659 wordt die brug aanzienlijk verbreed, zodat er een plein ontstaat, het Marcktvelt. Die situatie zien we op deze aquarel. Midden op het plein staat de beurs, later vleeshal, waar slagers hun waren verkopen onder het toeziend oog van controleurs. In 1834 wordt dat gebouw gesloopt, als een nieuwe vleeshal aan de Varkenmarkt verrijst. In de 19de eeuw wordt de overkluizing van het water nog verder verbreed tot het horecaplein van de huidige afmetingen.
Er zijn nog meer interessante dingen te zien op dit stadsgezicht. Twee enorme middeleeuwse huizen aan de Wijnstraat bepalen de achtergrond. Links het Huis Scharlaecken met trapgevel, twee ronde hoektorentjes en gotische ramen en blindnissen. De twee grote openstaande deuren markeren de ingang tot de waag. Wie een product wil verkopen, boter of kaas, maar ook allerlei soorten timmerhout, metalen, graan, verfstoffen en andere koopwaar, moet naar de waag om het juiste gewicht te laten vaststellen. Dan weten koper en verkoper wat moet worden afgerekend. De pachter van de waag krijgt daarvoor van de kooplieden een bedrag aan waaggeld.
Naast het smalle trapgeveltje en het huis met de houten voorgevel – een van de laatste in de stad – is het enorme 13de-eeuwse Huis Blijenburg of Reuzenhuis te zien. Het voorste deel heeft de vorm van een woontoren, met kantelen en gotische ramen en blindnissen. Goed is te zien aan de twee smalle huizen hoe de toen nog schaarse winkels eruitzagen. Voor de ramen bevinden zich schotten die naar boven en beneden kunnen worden geklapt. De klant komt dus meestal niet binnen, maar wordt geholpen via een open raam als loket. Rechts is een vrachtscheepje te zien, net achter de Kolfsteiger, die tegenover de Kolfstraat ligt.
Het beeld dat we dankzij Aart Schouman van dit deel van de stad hebben is vrij zeldzaam. Dat moet hij ook gedacht hebben, want net voor de afbraak in 1744 van het Reuzenhuis en het pand er naast, maakt hij deze prachtige aquarel.
Emile Havers