Aan de Bataafs-Franse tijd komt ook voor Dordrecht en omgeving een einde in november 1813. Een roerig moment uit deze periode, met kapitein Beelaerts in de hoofdrol, is vastgelegd op deze tekening.
Met het vertrek van stadhouder Willem V uit de Republiek in januari 1795 begint in Nederland de Franse tijd. Die duurt tot 1813 en kent grofweg drie periodes. De eerste en langste duurt van 1795 tot 1806. In die jaren heet Nederland de Bataafse Republiek en staat het land onder bestuur van Nederlandse patriotten. In 1806 verstevigt keizer Napoleon zijn greep op de Republiek door zijn broer Lodewijk koning te maken: het koninkrijk Holland is geboren. Van 1810 tot 1813 is Holland ingelijfd bij het Franse keizerrijk.
Deze laatste periode is een rumoerige tijd met veel protesten. Er is sprake van een economische neergang en Napoleon heeft steeds meer soldaten nodig. In 1811 wordt in Nederland de dienstplicht ingevoerd. Het komt dan ook in Dordrecht en omgeving tot rellen en opstootjes, zoals in februari 1813 in Oud-Beijerland, als jonge mannen zich moeten melden voor een loting voor militaire dienst. In Dordrecht richt de volkswoede zich op 22 april 1813 tegen de douaniers (belastingambtenaren). Tot grootschalige opstanden komt het echter pas in oktober 1813. Dan krijgt Napoleon een definitieve klap in de Volkerenslag bij Leipzig en trekken overal in Europa Franse troepen zich terug.
Ook in Nederland voelt men dat de keizerlijke posities serieus verzwakt zijn en rellen zijn het gevolg. In Dordrecht breken verwarrende tijden aan als op 17 november de Franse administrateurs, douaniers en gendarmes hun boeltje pakken. In die chaos wordt nog een tussenbestuur gevormd, maar de bevolking lijkt nauwelijks in de hand te houden. Vier dagen later, op 21 november, lijkt het weer rustiger, maar de volgende dag worden de Dordtse opstandelingen plotseling beschoten door de Fransen vanuit Papendrecht. Boeiende ooggetuigenverslagen zijn bewaard gebleven van deze gebeurtenis, waarbij overigens geen enkele dode valt.
De Dordrechtsche Courant geeft op 27 november een levendig verslag. Kapitein Beelaerts probeert met de Fransen een schikking te treffen. Zijn heldentocht over de Merwede is afgebeeld op deze tekening uit 1818. De Fransen willen nog niet capituleren en de beschietingen houden nog enkele dagen aan. Zo’n week later wordt er wel gecapituleerd, en vanaf begin december 1813 probeert men in Dordrecht en de rest van Nederland langzaam weer over te gaan tot de orde van de dag.
Sander van Bladel