1034 Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
1034
Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Inleiding
2. Beknopte geschiedenis van de werf
1034 Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Inleiding
2.
Beknopte geschiedenis van de werf
laatste wijziging 27-02-2015
De scheepswerf te Alblasserdam werd gesticht door Cornelis Smit (1784 - 1858). In 1812 kocht hij een stuk land van de schout van Alblasserdam, C.A. Pijl. Bij de oprichting van de werf werd Cornelis financieel gesteund door zijn schoonvader Dirk Tuytel. In 1814 liep het eerste schip van stapel. Deze zogenaamde Bergse schouw, een vissersboot, was gebouwd voor rekening van Cier Nicalai uit het dorp Philippine in Zeeland.
Cornelis werd opgevolgd door Jan (1825 - 1908), zijn enige zoon. Onder de naam Jan Smit Czn werd het bedrijf voortgezet. Samen met zijn zwager H.J. Bonn werd er een werf in Katendrecht opgericht, een zusteronderneming van de werf in Alblasserdam.
Tot zijn dood in 1908 bestuurde hij de scheepswerf samen met zijn zoons Hendrik en Cornelis. Zoon Ulrich was een scheepswerf begonnen onder de naam Werf de Noord.
Na het overlijden van zijn vader neemt Cornelis de scheepswerf over. De naam van de werf wordt gewijzigd in N.V. Scheepswerf v/h Jan Smit Czn. Als Cornelis in 1926 overlijdt, neemt zijn enige zoon Jan de scheepswerf over. Jan (1882 - 1948) blijft ongehuwd en bij zijn dood in 1948 wordt er op de werf gewerkt aan de Batavier I (bouwnummer 545). Het laatste schip dat op de oude werf tijdens het leven van Jan Smit Czn. werd gebouwd was de Marie-Thérese le Borgne onder bouwnummer 549.
Cornelis werd opgevolgd door Jan (1825 - 1908), zijn enige zoon. Onder de naam Jan Smit Czn werd het bedrijf voortgezet. Samen met zijn zwager H.J. Bonn werd er een werf in Katendrecht opgericht, een zusteronderneming van de werf in Alblasserdam.
Tot zijn dood in 1908 bestuurde hij de scheepswerf samen met zijn zoons Hendrik en Cornelis. Zoon Ulrich was een scheepswerf begonnen onder de naam Werf de Noord.
Na het overlijden van zijn vader neemt Cornelis de scheepswerf over. De naam van de werf wordt gewijzigd in N.V. Scheepswerf v/h Jan Smit Czn. Als Cornelis in 1926 overlijdt, neemt zijn enige zoon Jan de scheepswerf over. Jan (1882 - 1948) blijft ongehuwd en bij zijn dood in 1948 wordt er op de werf gewerkt aan de Batavier I (bouwnummer 545). Het laatste schip dat op de oude werf tijdens het leven van Jan Smit Czn. werd gebouwd was de Marie-Thérese le Borgne onder bouwnummer 549.
Scheepsbouwer Cornelis Verolme heeft belangstelling voor de scheepswerf.
De kantoorgebouwen en de werf werden getaxeerd op een gezamenlijke waarde van f 544.445,52 en op 1 juni 1950 koopt Verolme de oude werf. De activiteiten werden voortgezet onder de naam Verolme Scheepswerf Alblasserdam. Uit de begintijd van deze werf zijn enige stukken bewaard gebleven. De werf wordt drastisch gemoderniseerd. Veel van het aanwezige gereedschap en machines dateren nog uit het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw.
De houtzaagmolen Ons Genoegen werd in 1842 door Floris Kloos gebouwd op het terrein van de scheepswerf van Cornelis Smit en had een hoogte van 29 en een vlucht van 24 meter. De molen was een door wind aangedreven stellingmolen. Voor de opslag en het wateren van hout werd het balkengat gegraven en voor de aanvoer van hout vanaf de rivier de Noord naar het balkengat kwam de gantel. De gantel moest versterkt worden met een verhoogde kade zodat bij vloed de omgeving geen last had van hoog water. In 1952 wordt het balkengat gedempt.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de molen gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. Na de oorlog deed de houtzaagmolen slechts sporadisch dienst. Dankzij regelmatig onderhoud bleef de molen in goede staat.
De kantoorgebouwen en de werf werden getaxeerd op een gezamenlijke waarde van f 544.445,52 en op 1 juni 1950 koopt Verolme de oude werf. De activiteiten werden voortgezet onder de naam Verolme Scheepswerf Alblasserdam. Uit de begintijd van deze werf zijn enige stukken bewaard gebleven. De werf wordt drastisch gemoderniseerd. Veel van het aanwezige gereedschap en machines dateren nog uit het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw.
De houtzaagmolen Ons Genoegen werd in 1842 door Floris Kloos gebouwd op het terrein van de scheepswerf van Cornelis Smit en had een hoogte van 29 en een vlucht van 24 meter. De molen was een door wind aangedreven stellingmolen. Voor de opslag en het wateren van hout werd het balkengat gegraven en voor de aanvoer van hout vanaf de rivier de Noord naar het balkengat kwam de gantel. De gantel moest versterkt worden met een verhoogde kade zodat bij vloed de omgeving geen last had van hoog water. In 1952 wordt het balkengat gedempt.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de molen gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. Na de oorlog deed de houtzaagmolen slechts sporadisch dienst. Dankzij regelmatig onderhoud bleef de molen in goede staat.
Toen Cornelis Verolme eigenaar werd van de scheepswerf was het lot van de molen bezegeld. In 1951 werden de zaagarmen verwijderd en Verolme vroeg bij de gemeente Alblasserdam een sloopvergunning aan. De gemeente nam geen besluit. Om uit de ontstane impasse te geraken bood Verolme de molen aan vereniging ‘De Hollandse Molen’ aan. Deze vereniging ging serieus op zoek naar een nieuwe bestemming voor de molen. De stad Haarlem bleek een serieuze kandidaat. Molenmaker Jongejans sloopte de molen in 1952 en diverse onderdelen werden in 1954 in Haarlem opgeslagen. In 1959 was de molen nog steeds niet opgebouwd en Verolme wilde de molen terug van de vereniging. Uiteindelijk werden delen van de molen gebruikt bij de herbouw van de door brand verwoeste molen De Kat in Uitgeest. Eind 1973 werd de herbouwde grondzeiler De Kat weer in gebruik genomen.
Het oude kantoorgebouw werd in 1959 door brand verwoest en vervangen door een nieuw pand.
In 1977 gaat de Alblasserdamse Verolme Scheepswerf over naar scheepswerf van der Giessen-de Noord te Krimpen aan den IJssel. De werf in Alblasserdam wordt alleen nog gebruikt voor sectiebouw. Een projectontwikkelaar koopt in 2000 de voormalige scheepswerf. Gemeente en projectontwikkelaar willen van het terrein een luxe woonwijk maken. De scheepswerf wordt in 2004 gesloopt en het terrein wordt na het verwijderen van vervuilde grond bouwrijp gemaakt. De eerste huizen werden in 2005 gebouwd en opgeleverd. Anno 2009 is er een fraaie woonwijk verrezen op het voormalige terrein van de scheepswerf.
Het oude kantoorgebouw werd in 1959 door brand verwoest en vervangen door een nieuw pand.
In 1977 gaat de Alblasserdamse Verolme Scheepswerf over naar scheepswerf van der Giessen-de Noord te Krimpen aan den IJssel. De werf in Alblasserdam wordt alleen nog gebruikt voor sectiebouw. Een projectontwikkelaar koopt in 2000 de voormalige scheepswerf. Gemeente en projectontwikkelaar willen van het terrein een luxe woonwijk maken. De scheepswerf wordt in 2004 gesloopt en het terrein wordt na het verwijderen van vervuilde grond bouwrijp gemaakt. De eerste huizen werden in 2005 gebouwd en opgeleverd. Anno 2009 is er een fraaie woonwijk verrezen op het voormalige terrein van de scheepswerf.
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1825 - 1958
Auteur:
T. Baas (2010)
Licentie:
Titel inventaris:
Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Categorie:
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken