1034 Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
1034
Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Inleiding
1. Inleiding
1034 Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Inleiding
1.
Inleiding
laatste wijziging 27-02-2015
In 2007 werd van het Maritiem Museum te Rotterdam het archief van de Scheepswerf J. Smit Czn te Alblasserdam verworven. Het archief had een omvang 5 m1. Na de inventarisatie is de omvang gelijk gebleven omdat er geen archiefbestanddelen zijn vernietigd. Veel archiefbestanddelen hebben te lijden gehad van vochtschade. In enige gevallen heeft dit geleid tot kromgetrokken platten en uitgelopen inkt. Ooit was het archief verpakt in kisten. Dit blijkt uit de systeemkaartjes die de enige overgeleverde toegang op zowel het archief als de bibliotheek is. Op de kaartjes staat steeds vermeld in welke kist de desbetreffende documenten en boeken zich bevonden. Hieruit blijkt dat archief en bibliotheek in 8 kisten waren opgeborgen.
Over de plaats en bewaaromstandigheden van het archief is weinig bekend. Wel weten we dat het archief (na de dood van Jan Smit Czn. In 1948?) in kisten was opgeborgen. Vermoedelijk stond het archief voor Jan’s dood in zijn kantoor. Het taxatierapport uit 1950 vermeldt een archiefkastje, een bergkast met catalogi, oude scheepsboeken, foto’s van hoofdzakelijk afgeleverde schepen, een oude plattegrond van de werf en enige jaargangen scheepsweekbladen. Hoewel de inhoud van het archiefkastje niet bekend is stonden hier mogelijk archiefbestanddelen in die nu onderdeel uitmaken van deze inventaris.
De systeemkaartjes vormen feitelijk 4 toegangen.
De toegang op de archiefbestanddelen bestaat uit een aantal systeemkaartjes die numeriek zijn geordend. Op ieder kaartje staat een beschrijving van een archiefbestanddeel en een nummer. Door wie dit is gemaakt weten we niet. In de meeste gevallen worden de archiefbestanddelen als ‘Boek nr’ of ‘map’ aangeduid. Ook staat op ieder kaartje vermeld in welke kist het betreffende boek of map is te vinden.
Over de plaats en bewaaromstandigheden van het archief is weinig bekend. Wel weten we dat het archief (na de dood van Jan Smit Czn. In 1948?) in kisten was opgeborgen. Vermoedelijk stond het archief voor Jan’s dood in zijn kantoor. Het taxatierapport uit 1950 vermeldt een archiefkastje, een bergkast met catalogi, oude scheepsboeken, foto’s van hoofdzakelijk afgeleverde schepen, een oude plattegrond van de werf en enige jaargangen scheepsweekbladen. Hoewel de inhoud van het archiefkastje niet bekend is stonden hier mogelijk archiefbestanddelen in die nu onderdeel uitmaken van deze inventaris.
De systeemkaartjes vormen feitelijk 4 toegangen.
De toegang op de archiefbestanddelen bestaat uit een aantal systeemkaartjes die numeriek zijn geordend. Op ieder kaartje staat een beschrijving van een archiefbestanddeel en een nummer. Door wie dit is gemaakt weten we niet. In de meeste gevallen worden de archiefbestanddelen als ‘Boek nr’ of ‘map’ aangeduid. Ook staat op ieder kaartje vermeld in welke kist het betreffende boek of map is te vinden.
De tweede set systeemkaartjes is een alfabetische toegang op scheepsnamen. Per schip wordt op ieder kaartje veel informatie verstrekt over de bouw, tonnage, reparaties en eventuele verkoop. Op vrijwel ieder kaartje staat een verwijzing naar het boeknummer waarin de gegevens van ieder schip zijn terug te vinden. In deze toegang staan grofweg de schepen die vanaf de oprichting tot en met het einde van de 19e eeuw op de werf zijn gebouwd.
De derde set systeemkaartjes is een numerieke toegang op de bouwnummers van de schepen. De toegang omvat de bouwnummers 413 t/m 546 en tijdens de periode 1898 - 1949 gebouwde schepen. Ieder kaartje bevat informatie over de bouw, tonnage, reparaties, verkoop en een verwijzing naar de map waarin deze informatie is te vinden. Deze mappen, genummerd 87 t/m 146, zijn niet aangetroffen. Bijlage I is een overzicht van de niet aangetroffen stukken.
Ten slotte is er nog een set systeemkaartjes met titelbeschrijvingen van de boeken en tijdschriften uit de voormalige bibliotheek van de werf. Mogelijk hebben deze boeken en tijdschriften deel uitgemaakt van de inboedel van de kantoorgebouwen die in 1950 zijn getaxeerd.
Behalve de hierboven beschreven toegangen moet er nog een (oudere?) toegang zijn geweest. In vrijwel alle archiefbestanddelen werden genummerde stroken papier aangetroffen. De nummers op deze stroken, komen niet overeen met het ‘boek’ en ‘map’ nummers op de systeemkaartjes. De toegang is niet aangetroffen.
Het archief bestaat voor het grootste deel uit de (incomplete) financiële administratie van de scheepswerf en, in mindere mate, van de familie Smit. Dankzij de hiervoor beschreven toegangen weten we uit welke bestanddelen het archief heeft bestaan. Uit een vergelijking met de geïnventariseerde stukken blijkt dat jammer genoeg veel stukken verdwenen zijn. De reden voor het gemis van de ontbrekende stukken is mij niet bekend.
De derde set systeemkaartjes is een numerieke toegang op de bouwnummers van de schepen. De toegang omvat de bouwnummers 413 t/m 546 en tijdens de periode 1898 - 1949 gebouwde schepen. Ieder kaartje bevat informatie over de bouw, tonnage, reparaties, verkoop en een verwijzing naar de map waarin deze informatie is te vinden. Deze mappen, genummerd 87 t/m 146, zijn niet aangetroffen. Bijlage I is een overzicht van de niet aangetroffen stukken.
Ten slotte is er nog een set systeemkaartjes met titelbeschrijvingen van de boeken en tijdschriften uit de voormalige bibliotheek van de werf. Mogelijk hebben deze boeken en tijdschriften deel uitgemaakt van de inboedel van de kantoorgebouwen die in 1950 zijn getaxeerd.
Behalve de hierboven beschreven toegangen moet er nog een (oudere?) toegang zijn geweest. In vrijwel alle archiefbestanddelen werden genummerde stroken papier aangetroffen. De nummers op deze stroken, komen niet overeen met het ‘boek’ en ‘map’ nummers op de systeemkaartjes. De toegang is niet aangetroffen.
Het archief bestaat voor het grootste deel uit de (incomplete) financiële administratie van de scheepswerf en, in mindere mate, van de familie Smit. Dankzij de hiervoor beschreven toegangen weten we uit welke bestanddelen het archief heeft bestaan. Uit een vergelijking met de geïnventariseerde stukken blijkt dat jammer genoeg veel stukken verdwenen zijn. De reden voor het gemis van de ontbrekende stukken is mij niet bekend.
Wenken voor de gebruiker.
De bewaard gebleven financiële stukken behoeven enige toelichting. Bij de oudste financiële bescheiden zien we een duidelijke vermenging tussen privé en zakelijke financiën. De financiële administratie was blijkbaar zo eenvoudig en overzichtelijk dat een strikte scheiding tussen privé en zakelijk niet nodig was. Vanaf 1860 is er een duidelijke scheiding aangebracht tussen de zakelijke en de privé financiële administratie.
De manke chronologie in de diverse series is te verklaren doordat financiële administratie over de bouw van verschillende schepen elkaar gedeeltelijk overlapt.
Om de financiële stukken beter te kunnen begrijpen volgt hieronder een korte uitleg over een aantal boekhoudkundige begrippen en stukken.
Rekening-courant
Staat waarin de vermogensverhouding met een debiteur of crediteur of de verhouding van een hoeveelheid goederen tot de rest van het vermogen, evenals de veranderingen daarin worden opgenomen.
De rekening-courantboeken uit de periode 1825 - 1842 hebben betrekking op zowel
inkoop als verkoop van diensten en producten aan particulieren en scheepswerven.
Grootboeken
Registers waarin de inkomsten en uitgaven per post van de rekening worden opgenomen. Bij elke rekeningpost vinden we een credit- en een debetzijde.
Journaal
Register waar in chronologische volgorde financiële handelingen werden vastgelegd.
De gegevens uit het journaal werden volgens de posten van de begroting en van de rekening overgenomen in een manuaal of grootboek.
Memoriaal
In een memoriaal werden posten genoteerd die niet in andere registers zoals kas-, bank-, inkoop- en/of verkoopboek werden opgenomen. De volgorde van de genoteerde gegevens is chronologisch. In een memoriaal vinden we zowel te debiteren als te crediteren posten.
Voorraadboek/magazijnboek/goederenboek
Registers waarin de hoeveelheden goederen per soort, eventueel met de eraan toegekende waarde en de veranderingen daarin in de vorm van rekening-courant worden bijgehouden.
De bewaard gebleven financiële stukken behoeven enige toelichting. Bij de oudste financiële bescheiden zien we een duidelijke vermenging tussen privé en zakelijke financiën. De financiële administratie was blijkbaar zo eenvoudig en overzichtelijk dat een strikte scheiding tussen privé en zakelijk niet nodig was. Vanaf 1860 is er een duidelijke scheiding aangebracht tussen de zakelijke en de privé financiële administratie.
De manke chronologie in de diverse series is te verklaren doordat financiële administratie over de bouw van verschillende schepen elkaar gedeeltelijk overlapt.
Om de financiële stukken beter te kunnen begrijpen volgt hieronder een korte uitleg over een aantal boekhoudkundige begrippen en stukken.
Rekening-courant
Staat waarin de vermogensverhouding met een debiteur of crediteur of de verhouding van een hoeveelheid goederen tot de rest van het vermogen, evenals de veranderingen daarin worden opgenomen.
De rekening-courantboeken uit de periode 1825 - 1842 hebben betrekking op zowel
inkoop als verkoop van diensten en producten aan particulieren en scheepswerven.
Grootboeken
Registers waarin de inkomsten en uitgaven per post van de rekening worden opgenomen. Bij elke rekeningpost vinden we een credit- en een debetzijde.
Journaal
Register waar in chronologische volgorde financiële handelingen werden vastgelegd.
De gegevens uit het journaal werden volgens de posten van de begroting en van de rekening overgenomen in een manuaal of grootboek.
Memoriaal
In een memoriaal werden posten genoteerd die niet in andere registers zoals kas-, bank-, inkoop- en/of verkoopboek werden opgenomen. De volgorde van de genoteerde gegevens is chronologisch. In een memoriaal vinden we zowel te debiteren als te crediteren posten.
Voorraadboek/magazijnboek/goederenboek
Registers waarin de hoeveelheden goederen per soort, eventueel met de eraan toegekende waarde en de veranderingen daarin in de vorm van rekening-courant worden bijgehouden.
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1825 - 1958
Auteur:
T. Baas (2010)
Licentie:
Titel inventaris:
Scheepswerf J. Smit Czn. te Alblasserdam
Categorie:
laatste wijziging 05-02-2024
151 beschreven archiefstukken