Mijn Studiezaal (inloggen)
Archiefvormers
Leesgezelschap "Utile et Jucundum"
Naam archiefvormer:
Leesgezelschap "Utile et Jucundum"
Vestigingsplaats:
Dordrecht
Onderdeel van:
n.v.t.
Afdelingen:
n.v.t.
Opgericht:
in 1813. Bron: notulen van de ledenvergadering van 13 februari 1813
Opgeheven:
kortere of langere tijd na 1951. Bron: notulen van de ledenvergadering van 13 februari 1951
Ontstaan uit:
n.v.t.
Opgegaan in:
n.v.t.
Taken:
Het aanschaffen van boeken, die ter lezing laten circuleren onder zijn leden, en die na lezing verkopen aan belangstellende leden of derden.
Een later reglement vermeldt: het lezen van tijdschriften en romans.
Een later reglement vermeldt: het lezen van tijdschriften en romans.
Nadere informatie:
Het ontstaan van zogenaamde leesgezelschappen is typerend voor de tijdgeest aan het eind van de 18de eeuw en het begin van de 19de eeuw. In bredere lagen van de bevolking ontstond de behoefte wetenschappelijke dan wel literaire kennis te vergaren. De enkelingen die zich dat financieel konden veroorloven, legden grote boekencollecties aan. Anderen hadden daartoe niet de mogelijkheid; zij verenigden zich in leesgezelschappen, waardoor zij bovendien de mogelijkheid kregen met elkaar over wetenschap en literatuur te discussiëren. Pas veel later kwamen er openbare bibliotheken tot stand, die het lezen van boeken en periodieken voor een ruimer publiek mogelijk maakten.
Ook in Dordrecht kwamen dergelijke leesgezelschappen tot stand, waaronder het Leesgezelschap "Utile et Jucundum" (vertaling: nuttig en aangenaam). De oprichtingsdatum hiervan was in 1813, zo blijkt uit het bewaard gebleven notulenboek uit die tijd. Het gezelschap bestond bij de oprichting uit twaalf heren en men vergaderde in de beginperiode minstens elke maand. De leden kozen uit hun midden een directeur en een secretaris. De secretaris trad tevens als voorzitter van de vergaderingen op. Ook werd toen een (betaalde) bediende aangesteld voor het rondbrengen van uitnodigingen, het ophalen van de contributie en het verrichten van andere voorkomende werkzaamheden.
Ook in Dordrecht kwamen dergelijke leesgezelschappen tot stand, waaronder het Leesgezelschap "Utile et Jucundum" (vertaling: nuttig en aangenaam). De oprichtingsdatum hiervan was in 1813, zo blijkt uit het bewaard gebleven notulenboek uit die tijd. Het gezelschap bestond bij de oprichting uit twaalf heren en men vergaderde in de beginperiode minstens elke maand. De leden kozen uit hun midden een directeur en een secretaris. De secretaris trad tevens als voorzitter van de vergaderingen op. Ook werd toen een (betaalde) bediende aangesteld voor het rondbrengen van uitnodigingen, het ophalen van de contributie en het verrichten van andere voorkomende werkzaamheden.
Nadere informatie 2:
De met instemming van de leden aangeschafte boekwerken circuleerden ter lezing door hen volgens een vast rooster. Met uitzondering van de directeur die was belast met het verzenden aan de leden van die boeken en de secretaris die na afloop de boeken terugkreeg en ze bewaarde.
Er werd weliswaar al in 1813 een reglement vastgesteld, maar het enige bewaard gebleven exemplaar is een gestencild exemplaar van onbekende datum uit de 20ste eeuw. Daarin staat dat er minstens twee vergaderingen per jaar worden gehouden en ook dat er een penningmeester in functie is. Als doel staat in dit reglement aangegeven: het lezen van tijdschriften en romans. Ogenschijnlijk is dit een beperkter doel dan in 1813 gold.
In de 40-er jaren van de vorige eeuw vergaderde men slecht één keer per jaar, later zelfs niet elk jaar meer. In de ledenvergadering van 12 februari 1951 werd geconstateerd dat er bezuinigd moet worden, omdat het batig saldo danig is verminderd en er weer enkele leden hebben bedankt voor hun lidmaatschap. Dit is tevens de laatste vergadering waarvan de notulen bewaard zijn gebleven. Er mag worden aangenomen dat aan het Leesgezelschap "Utile et Jucundum" kortere of langere tijd daarna een einde is gekomen.
Er werd weliswaar al in 1813 een reglement vastgesteld, maar het enige bewaard gebleven exemplaar is een gestencild exemplaar van onbekende datum uit de 20ste eeuw. Daarin staat dat er minstens twee vergaderingen per jaar worden gehouden en ook dat er een penningmeester in functie is. Als doel staat in dit reglement aangegeven: het lezen van tijdschriften en romans. Ogenschijnlijk is dit een beperkter doel dan in 1813 gold.
In de 40-er jaren van de vorige eeuw vergaderde men slecht één keer per jaar, later zelfs niet elk jaar meer. In de ledenvergadering van 12 februari 1951 werd geconstateerd dat er bezuinigd moet worden, omdat het batig saldo danig is verminderd en er weer enkele leden hebben bedankt voor hun lidmaatschap. Dit is tevens de laatste vergadering waarvan de notulen bewaard zijn gebleven. Er mag worden aangenomen dat aan het Leesgezelschap "Utile et Jucundum" kortere of langere tijd daarna een einde is gekomen.
Archieftoegang(en):
362 Leesgezelschap 'Utile et Jucundum'
laatste wijziging 06-07-2021