In 1851 kwam de eerste Gemeentewet tot stand. Op grond van deze wet werd het bestuur in alle steden en dorpen op uniforme wijze ingericht, hetgeen voorheen niet overal het geval was. Dat gebeurde ook in Zwijndrecht. Deze wet bepaalde ook dat het gemeentebestuur werd bijgestaan door de gemeentesecretaris. Die ambtelijke functie was weliswaar niet nieuw, maar kreeg in 1851 wel een wettelijke status. Of de gemeentesecretaris van Zwijndrecht zijn werk alleen deed, is niet bekend. Mogelijk kon hij al eerder rekenen op de assistentie van één of meer onder zijn leiding werkende medewerkers. Die waren in dat geval organisatorisch ondergebracht in wat gaandeweg na 1851 de gemeentesecretarie of kortweg de secretarie ging heten.
In de loop van de 20e eeuw ging de gemeentesecretarie naast het uitvoeren van administratieve taken in toenemende mate ook beleidsondersteuning bieden, afhankelijk van de grootte van de gemeente en de aard en omvang van de uit te voeren gemeentelijke taken.

In 1984 bestond de gemeentesecretarie naast de gemeentesecretaris uit circa negentig medewerkers, ondergebracht in de volgende afdelingen: Voorlichting; Algemene Zaken; Bevolking c.a.; Financiën; Onderwijs, Personeelszaken en Organisatie; Interne Zaken; Welzijnszaken; en Planning en Coördinatie.

In de laatste decennia zijn veel gemeentesecretarieën oude stijl opgeheven en vervangen door modernere organisatievormen met andere benamingen; zo ook in Zwijndrecht. De gemeentesecretaris is vandaag de dag nog steeds de 'eerste adviseur' van het college van burgemeester en wethouders, maar wordt niet langer aangemerkt als de hoogste ambtelijke functionaris. Hij vervult de rol van 'eerste onder zijns gelijken' met collega's die ook belangrijke managementtaken en -verantwoordelijkheden hebben.